Przed licznie zgromadzonymi dziennikarzami podczas premiery prasowej stanęli przedstawiciele instytucji współpracujących w tworzeniu monografii, 5-tomowego, pomnikowego dzieła na 600-lecie Łodzi: prof. Elżbieta Żądzińska – rektor Uniwersytetu Łódzkiego, prezydent Łodzi Hanna Zdanowska, dyrektor Biblioteki Miejskiej Halina Bernat, dyrektor Wydawnictwa UŁ Ewa Bluszcz oraz naukowcy Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ: prof. Tadeusz Grabarczyk, redaktor I tomu, oraz prof. Jarosław Kita, przewodniczący komitetu redakcyjnego, sprawujący pieczę nad całą monografią.
Prezydent Łodzi Hanna Zdanowska w swym wystąpieniu podkreślała wyjątkowość i unikatowość monografii, dedykując ją wszystkim łodzianom z okazji 600-lecia miasta. Podkreśliła też gigantyczną pracę naukowców UŁ, którzy pracują nad tym wyjątkowym wydawnictwem, i instytucji miejskich zaangażowanych w jego powstawanie.
Ta pięknie wydana publikacja intryguje i wywołuje pytania: czy dowiemy się z niej, kim jesteśmy, skąd się wywodzimy, co nas łączy z najdawniejszymi mieszkańcami Łodzi? Możliwe, że wielu z nas nigdy nie pomyślało, że Łódź ma swój ślad w średniowiecznej historii Polski. Możliwe, że dopiero po lekturze zaczniemy zastanawiać się nad fenomenem tak szybkiego rozwoju: „ex navicula navis – z łódeczki Łódź” - od małej leśnej osady do miasta fabryk. Ta monografia to przykład udanej współpracy wielu instytucji – samorządu, świata nauki oraz instytucji kultury. Uzyskujemy spojrzenie na tożsamość miasta oczami specjalistów z wielu dziedzin. Książka jest pomnikiem 600-lecia, ale jej wspieranie to również nasz hołd i podziękowanie dla dorobku wielu łódzkich naukowców. To właśnie pasja odkrywania była motorem tego przedsięwzięcia. Mam nadzieję, że już wkrótce dzięki niemu poznamy nowe, nieznane fakty z historii Łodzi
– prezydent Łodzi Hanna Zdanowska.
Do samego pomysłu wydania monografii i do mrówczej pracy nad nią ludzi nauki nawiązała natomiast rektor UŁ prof. Elżbieta Żądzińska.
Upłynęły 2 lata od czasu, kiedy władze miasta Łodzi oraz Uniwersytetu Łódzkiego wraz z instytucjami partnerskimi podpisały list intencyjny w sprawie opracowania pięciotomowej publikacji poświęconej historii Łodzi. Dziś, na tydzień przed 600. urodzinami miasta, spotykamy się, aby z dumą zaprezentować Państwu pierwszy z pięciu tomów unikatowej monografii „Łódź poprzez wieki”. To wyjątkowa pozycja wydawnicza, gdyż monografię przygotowuje zespół ponad 100 naukowców reprezentujących różne dyscypliny naukowe: historyków, archeologów, historyków sztuki, językoznawców, socjologów, a także geografów. Ta wyjątkowa inicjatywa jest wyrazem nie tylko misji społecznej Uniwersytetu, który chce być użyteczny dla społeczeństwa, lecz jest także wyrazem otwartości i różnorodności we współpracy naszej uczelni z otoczeniem społecznym, gospodarczym i kulturalnym. Tu na szczególną uwagę zasługuje doskonała współpraca z miastem
– mówiła podczas prezentacji I tomu prof. Elżbieta Żądzińska.
Rektor UŁ podziękowała też Wydziałowi Historyczno-Filozoficznemu za inicjatywę i za pasję, która pozwoliła tę inicjatywę zrealizować oraz podkreśliła rolę Wydawnictwa UŁ, które odpowiadało za wyjątkowo złożony proces wydawniczy:
Dziękuję, że zadbaliście Państwo o wydanie monografii zgodnej z procedurami obowiązującymi prace naukowe, ale również w formie atrakcyjnej dla czytelnika, na co złożyły się: redakcja, projekt graficzny, skład, produkcja i odpowiednia oprawa promocyjna. Dziękuję też wszystkim, którzy przyczynili i przyczyniają się do powstania monografii: władzom miasta, Bibliotece Miejskiej w Łodzi, redaktorom, autorom, partnerom wydania książki i jej promocji: Archiwum Państwowemu w Łodzi, Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Muzeum Miasta Łodzi. A wszystkich łodzian gorąco zachęcam do zapoznania się z historią naszego wspólnego miasta.
O zawartości wydanego właśnie pierwszego tomu i o układzie całości monografii mówili historycy UŁ, redaktorzy wydawnictwa.
Pierwszy tom obejmuje okres od czasów przedhistorycznych do roku 1820, a więc okres Łodzi przedindustrialnej, tzw. Łodzi rolniczej. Nim Łódź stała się wielkim przemysłowym miastem funkcjonowała jako mała miejscowość pośród lasów, z niewielką liczbą mieszkańców. Aż nadszedł wiek XIX i dopiero wszystko się zmieniło. Jest to okres najmniej znany, jeśli chodzi o historię Łodzi, co zdecydowanie przemawia za tym, żeby sięgnąć po ten tom. Śmiem twierdzić, że jest napisany przez najlepszych z możliwych ekspertów – historyków sztuki, archeologów, filologów, w większości związanych z Uniwersytetem Łódzkim. A więc jest to książka o Łodzi przygotowana przez łodzian, z udziałem władz miasta i środowiska łódzkiego. Myślę, że będzie ciekawa dla łodzian, ale sięgną po nią również inni zainteresowani
– prof. Tadeusz Grabarczyk z Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego.
Pięciotomowa monografia będzie najważniejszym wydawnictwem towarzyszącym 600-letniej rocznicy nadania Łodzi praw miejskich przypadającej w 2023 roku. Tom drugi ukaże się 11 listopada br., tom trzeci – w marcu 2024, a tom czwarty – 29 lipca 2024, na zakończenie roku jubileuszowego Łodzi. Tom piąty zawierający tzw. historię mówioną będzie suplementem cyklu, a data jego wydania nie jest jeszcze znana.
Monografia „Łódź poprzez wieki. Historia miasta”, chronologiczny układ tomów:
- Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Dzieje Łodzi do 1820 roku (red. Tadeusz Grabarczyk)
- Łódź poprzez wieki. Historia miasta. 1821-1914 (red. Jarosław Kita)
- Łódź poprzez wieki. Historia miasta. 1914-1945 (red. Przemysław Waingertner)
- Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Dzieje Łodzi po 1945 roku (red. Krzysztof Lesiakowski)
- Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Suplement. (red. Mariusz Goss)
W projekt zaangażowane są instytucje miejskie – Muzeum Miasta Łodzi, Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Archiwum Państwowe w Łodzi oraz Biblioteka Miejska w Łodzi, która jest koedytorem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego w tym przedsięwzięciu. Uniwersytet Łódzki przy współpracy z Urzędem Miasta Łodzi podjął się wydania tej niecodziennej publikacji z okazji 600-lecia Łodzi. Podczas 598. rocznicy nadania praw miejskich Łodzi list intencyjny w tej sprawie został podpisany w ogrodzie Muzeum Miasta Łodzi – Pałacu Poznańskiego przez prezydent Hannę Zdanowską, rektor UŁ prof. Elżbietę Żądzińską i instytucje partnerskie projektu.
Materiał: Wydawnictwo UŁ, UMŁ
Redakcja: Centrum Komunikacji i PR UŁ
Zdjęcia: Mateusz Kowalski, Marcin Kowalczyk (UŁ)